همایش ملی «بازسازی زیرساخت‌ها و رفع ناترازی‌ها در راستای سرمایه‌گذاری برای تولید» در تاریخ 20 آبان 1404 در دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری دانشگاه سمنان برگزار شد.

در ابتدای این مراسم رئیس دانشگاه سمنان در این همایش گفت: یکی از مسائل کشور ناترازی ها و مشکلات ناشی از آن است که باید با کمک دانشگاه‌ها این مشکلات برطرف شود.

دکتر سعدالدین با بیان اینکه دانشگاه سمنان در برنامه های کلان و طرح های بزرگ ملی و بین المللی، می تواند به عنوان یک دانشگاه راهبر، نقش اثرگذار خود را ایفا کند افزود: دانشگاه سمنان در «شبیه سازی رفع ناترازی انرژی» طرحی را ارائه کرد که مورد تقدیر رئیس جمهور و رئیس مجلس قرار گرفت .

رییس دانشگاه سمنان با بیان اینکه دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری دانشگاه سمنان دارای اساتید با پتانسیل بالا در سطح ملی و بین المللی است  اظهار داشت: اساتید و پژوهشگران این دانشکده با ورود در مسائل مختلف به ویژه اصلاح زیر ساخت های مرتبط با مسائل اقتصادی راهکارهای علمی به روز ارائه می دهند.

به گفته دکتر سعدالدین، علاوه بر این ظرفیت ها، دانشجویان دکتری و محققان پسا دکتری نیز می توانند موضوعات تحقیقاتی خود را در این حوزه انتخاب و در راستای حل این مسائل و مشکلات به فعالیت پژوهشی و تحقیق بپردازند .

دکتر علیرضا عرفانی دبیر علمی همایش نیز بیان داشت در مجموع بیش از 90 مقاله به دبیرخانه این کنفرانس ارسال شد که با رای هیات داوران 63 مقاله پذیرفته شده که از این تعداد 9 مقاله به صورت سخنرانی و بیش از 13 مقاله به صورت پوستر ارائه شد .

در این همایش سه نشست تخصصی نیز برگزار شد.

در نشست نخست که در حوزه انرژی برگزار شد سه مقاله ارائه شد. سرکار خانم دکتر فاطمه حسینی عضو هیات علمی دانشگاه سمنان در پژوهش خود در مورد پایش و شبیه‌سازی رفتار مصرف انرژی خانوارهای استان سمنان با رویکرد رفع پایدار ناترازی انرژی بیان داشتند. بهینه‌سازی مصرف انرژی صرفاً از مسیر مداخلات فناورانه مانند بهبود کارایی ساختمان یا نوسازی تجهیزات حاصل نمی‌شود. سیاست‌گذاری مؤثر در این زمینه، مستلزم رویکردی چندبعدی است که هم‌زمان سه مؤلفه‌ی توان اقتصادی و رفاهی خانوار، ویژگی‌های معماری و فنی ساختمان و الگوهای رفتاری مصرف‌کنندگان را دربرگیرد. همچنین مشخص شد که حتی خانوارهای دهک‌های بالاتر، به‌رغم دسترسی به زیرساخت‌ها و تجهیزات کارآمدتر، مصرف انرژی بیشتری دارند. بنابراین، مداخلات فناورانه باید با ملاحظات رفتاری و اقتصادی تلفیق شوند تا به کاهش ناترازی و پایداری مصرف منجر گردند.

 بازسازی زیرساخت های شبکه برق در راستای رفع ناترازی انرژی مبحث سخنرانی علمی دکتر لطفعلی عاقلی بود. ایشان بیان داشت نیروگاه های کشور از عمر متوسط بالای 30 سال برخوردارند و بازسازی و نوسازی نیروگاه ها و افزایش ظرفیت تولید یک ضرورت است. با معیارهای جهانی، سرمایه گذاری موردنیاز برای ظرفیت سازی یک کیلووات برق حدود 1980-1364 دلار است؛ از سوی دیگر، میزان اُفت برق (تلفات برق) در شبکه برق نسبت به سایر کشورها بالاست و در سال 1402 حدود 28 درصد برآورد می شود. این مقاله به دنبال پاسخ به این سوال است که چگونه می توان با سرمایه گذاری در زیرساخت های برق، از ناترازی انرژی کشور کاست و برق پایدار و دائمی را در اختیار مصرف کنندگان برق در بخش های مختلف مصرف کننده قرار داد.

در سخنرانی سوم دکتر سیدعباس ابراهیمی عضو هیات علمی دانشگاه سمنان مبحثی را در خصوص حکمرانی چندسطحی؛ مدیریت مشارکت جویانه و همیاری ذی‌نفعان در حکمرانی فراگیرآب: رهیافتی برای رفع ناترازی‌های حکمرانی آب نمودند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که سه محور اصلی می‌تواند در رفع ناترازی‌ها و بازسازی حکمرانی آب نقش‌آفرین باشد: نخست، حکمرانی چندسطحی که با تقویت ارتباطات عمودی و افقی میان نهادها، ارتقای شفافیت و انسجام سیاستی را دنبال می‌کند؛ دوم، همیاری ذی‌نفعان در حکمرانی فراگیر که بر توانمندسازی نهادهای محلی، ظرفیت‌سازی جوامع و ایجاد انگیزه‌های مشارکتی استوار است؛ و سوم، مدیریت مشارکت‌جویانه منابع آب که از طریق شفاف‌سازی فرایندهای تصمیم‌گیری، توسعه آموزش‌های مستمر و استقرار نظام‌های نظارت اجتماعی، بستر حضور فعال جامعه محلی را فراهم می‌آورد. بر این اساس، نتایج پژوهش نشان می‌دهد که پیوند سه رویکرد یادشده می‌تواند به‌عنوان راهبردی عملی برای رفع ناترازی‌ها، بازسازی زیرساخت‌های حکمرانی آب و ارتقای سرمایه‌گذاری نهادی در سطح استان سمنان به‌کار گرفته شود.

نشست تخصصی دوم این همایش در حوزه مباحث کلان برگزار شد. دکتر حمیدمستخدمین حسینی مباحثی در خصوص ناترازی اجتماعی و پدیده NEET و تحلیل جامعه‌شناختی بر فرسایش سرمایه انسانی ابراز داشتند. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که پدیده NEET صرفاً یک مسئله بیکاری نیست، بلکه محصول مستقیم عدم انطباق عمیق میان ساختارهای نهادی-اجتماعی و ظرفیت‌های نسل جوان است که منجر به فرسایش سرمایه انسانی می‌شود؛ این نیروی کار غیرفعال، از طریق افزایش فشار بر منابع عمومی و کاهش بهره‌وری بلندمدت، خود به عاملی بازتولیدکننده ناترازی‌های اقتصادی تبدیل می‌گردد.  نتایج این مرور انتقادی تأکید دارند که مداخله مؤثر و پایدار، نیازمند گذار از راهکارهای صرفاً اقتصادی به رویکردی جامع است که شکاف‌های طبقاتی، آموزشی و فرهنگی زمینه‌ساز ناترازی اجتماعی را مستقیماً هدف قرار دهد.

دکتر مسعود بیرمی مدیرعامل نوآران لوتوس پیروزی از شرکت­های تابعه بانک پارسیان در سخنرانی خود به این پرسش پاسخ داد که آیا جایزه بازار موازی شاخص مناسبی از میزان ناترازی نرخ ارز تعادلی بلندمدت در اقتصاد ایران است؟ بر مبنای نظر نویسندگان این مقاله اتخاذ سیاست ارزی مناسب در اقتصادهای با بازار موازی ارز از مسائل مهم و پیچیده است. دو نظر متفاوت درخصوص مناسب بودن و یا نبودن جایزه بازار موازی به‌عنوان شاخص میزان ناترازی نرخ ارز وجود دارد؛ اگر جایزه بازار موازی شاخص مناسبی از ناترازی باشد، نرخ موازی، نرخ تسویه‌کننده بازار ارز تلقی گردیده و بانک مرکزی می‌بایست هدف کاهش جایزه بازار موازی از طریق هم‌گرایی نرخ رسمی و موازی را دنبال کند و اگر شاخص مناسبی نباشد؛ بانک مرکزی باید هدف کاهش ناترازی را دنبال و مداخلات را محدود به کنترل نوسانات شدید نماید و از هدر رفت ذخایر ارزی و کاهش قدرت مداخله در آینده جلوگیری نماید.

دکتر مجید مداح عضو هیات علمی دانشگاه سمنان و آقای نیما باحقیقت دانشجوی مقطع دکتری این دانشگاه در خصوص تحلیل نهادگرایانه ناترازی آب در ایران: رویکردی بر پایه نهادگرایی جدید سخنرانی داشتند. بر اساس یافته‌های این پژوهش، اصلاحات نهادی باید بر بازتعریف حقوق مالکیت، تقویت نهادهای محلی، طراحی مشوق‌های کارآمد و گذار از حکمرانی متمرکز به حکمرانی چندمرکزی متمرکز شود. اجرای این اصلاحات مستلزم اراده سیاسی پایدار، هماهنگی بین‌بخشی و مشارکت واقعی ذی‌نفعان است.

نشست تخصصی سوم در حوزه نظام بانکی برگزار شد. دکتر فرشاد پرویزیان عضو انجمن اقتصاددانان ایران تورم و ناترازی بانکی در ایران را مورد بررسی قرار داد. یافته‌های پژوهش ایشان حاکی از آن است که اتکا به تورم برای کاهش ظاهری ناترازی، با وجود آثار حسابداری، از منظر رفاهی و ثبات مالی پایدار قابل اتکا نیست. بر اساس نتایج حاصله، پیشنهادات سیاستی کاربردی قابل توصیه به بانک مرکزی جمهوری اسلامی عبارتند از: اجرای اصلاحات ترازنامه‌ای و تقویت حاکمیت شرکتی در بانک‌ها، تدوین قاعده‌مند نرخ‌گذاری سود بانکی با لحاظ سلامت ترازنامه، پایبندی به چارچوب ضدتورمی معتبر و شفاف، تداوم سیاست‌های افزایش آزادی تجاری، و ارتقاء نظارت احتیاطی و توسعه ابزارهای پوشش ریسک.

دکتر سیدکاظم ابراهیمی و دکتر محمد امری اسرمی اعضای هیات علمی دانشگاه سمنان و سرکار خانم فاطمه رجبی دانشجوی مقطع دکتری این دانشگاه در خصوص سازوکارهای واسطه ای و تأثیر ناترازی بانک ها بر توسعه بخش تولید و بنگاههای اقتصادی سخنرانی نمودند. بر اساس یافته­های تحقیق، اثرات مستقیم ناترازی بانکها بر عملکرد بنگاه های اقتصادی عبارتند از: افزایش هزینه­ های تأمین مالی، کاهش دسترسی به اعتبار، کاهش ظرفیت تولید، تأثیر منفی بر اشتغال، کاهش رقابت پذیری، اثر بر قیمت گذاری و حاشیه سود، و تأثیر بر نوآوری و تحقیق و توسعه. همچنین اثرات غیرمستقیم ناترازی بانکها شامل ریسک های سیستماتیک، افزایش بیکاری، تأثیر بر زنجیره تأمین، کاهش سرمایه گذاری عمومی و خصوصی، افزایش ریسک های اقتصادی، تأثیر بر روابط بین الملل، تأثیر بر ثبات اجتماعی و همچنین اثرگذاری بر نوآوری و توسعه می ­باشد.

دکتر روح الله سهرابی عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان نیز توانمندسازی سرمایه انسانی بانک‌ها به‌عنوان راهبردی برای رفع ناترازی و هدایت منابع پایدار به بخش تولید را مورد بررسی قرار داد. یافته‌ها نشان می‌دهد بانک‌هایی که به توسعه مهارت‌ها، آموزش مستمر و طراحی نظام‌های پاداش ترکیبی (مالی و غیرمالی) توجه دارند، در جذب و نگهداشت نیروی انسانی متخصص، بهبود روابط با مشتریان و جذب منابع پایدار موفق‌ترند. همچنین، سرمایه‌گذاری در ارتقای سرمایه انسانی موجب افزایش بهره‌وری، کاهش ریسک‌های مالی و کاهش ناترازی در نظام بانکی می‌شود. بر این اساس، تمرکز بر سیاست‌های آموزش، انگیزش و پاداش‌دهی شفاف، راهبردی مؤثر برای ایجاد ثبات مالی و رشد پایدار در صنعت بانکداری به شمار می‌رود.

پس از پایان این نشست های تخصصی آیین اختتامیه همایش ملی بازسازی زیرساخت‌ها و رفع ناترازی‌ها در راستای سرمایه‌گذاری برای تولید برگزار شد. در این آیین دکتر حسین دامغانیان ریاست دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری دانشگاه سمنان ضمن عرض سپاس از دست اندرکاران همایش و نویسندگان مقالات، ابراز امیدواری نمود برگزاری چنین همایش ­هایی بتواند با توسعه دیدگاه ­ها و نگرش­ ها در حل مشکل ناترازی بخش­های مختلف کشور مفید واقع شود. در خاتمه از نویسندگان مقالات برتر با اهدای لوح سپاس، تقدیر به عمل آمد.